ความยาวรอบรูปของวงกลมกับสี่เหลี่ยม
เจอโจทย์สวยดีจาก stackexchange เลยเอามาทำเฉลยดู ไม่ค่อยอยากเชื่อว่านี่เป็นโจทย์เลข ม.ปลายสักเท่าไหร่ ตอนแรกคิดไม่ออกตั้งนานอยู่เหมือนกัน แต่ก็ไม่ได้ใช้อะไรเกิน ม.ปลาย ในการแก้จริงๆ (จริงๆใช้เลข ม.ต้น ก็แก้ได้นะ 📖)


โจทย์
ให้จุด E แทนจุดกึ่งกลางของเส้น AD ของจัตุรัส ABCD และมีจุด B, C, และ E อยู่บนเส้นรอบรูปวงกลม แล้วเส้นรอบรูปของรูปไหนมีความยาวมากกว่ากัน?
ตอบ วงกลม/สี่เหลี่ยม?
สี่เหลี่ยมจัตุรัส ABCD และวงกลม
เฉลย
วิธีที่ 1: Pythagoras theorem
เราจะสร้างจุดเพิ่มขึ้นอีก 2 จุดคือ
- จุด F ให้อยู่กึ่งกลางระหว่างจุด B, C
- จุด G ให้อยู่ตรงจุดศูนย์กลางของวงกลม จะได้ว่าเส้น GB มีความยาว และเป็นรัศมีของวงกลม
กำหนดให้วงกลมมีรัศมี r และมีจุดศูนย์กลางวงกลม G
สมมติให้แต่ละด้านของสี่เหลี่ยมมีความยาว จะได้ว่า
- ความยาวเส้น EF เท่ากับเส้น AB ดังนั้นเส้น GF จะมีความยาว
- ความยาวเส้น AE เท่ากับเส้น BF ซึ่งมีความยาว
EG ยาว r และ GF ยาว x-r
เราจะได้ว่า △BFG เป็นสามเหลี่ยมมุมฉาก ซึ่งทำให้หาความยาว ได้ผ่าน ทฤษฎีบทพีทาโกรัส
ทีนี้พอได้ค่า มาแล้วก็จะหาความยาวเส้นรอบรูปมาเทียบกันได้
- เส้นรอบรูปวงกลม:
- เส้นรอบรูปจัตุรัส:
จะได้ว่าเส้นรอบรูปจัตุรัสยาวกว่าเส้นรอบรูปวงกลม
วิธีที่ 2: สามเหลี่ยมคล้าย
เราจะสร้างจุดเพิ่มขึ้นอีก 2 จุดคือ
- จุด F ให้เป็นจุดแบ่งครึ่งเส้น BC
- จุด H เป็นจุดที่เกิดจากการลากเส้น EF ไปตัดกับวงกลมอีกด้าน
สร้างจุด F และ H
สังเกตว่าเราจะได้สามเหลี่ยมมาเพิ่มอีกสองอัน △BEF และ △BFH
สามเหลี่ยมคล้าย △BEF และ △BFH
และด้วยสมบัติวงกลมเราเลยรู้ว่ามุม EBH เป็นมุมฉาก ดังนั้น △BEF และ △BFH เลยเป็นสามเหลี่ยมคล้าย จะพลิก △BFH ดูก็ได้
△BFH
แล้วถ้าสมมติให้ความยาวด้านของสี่เหลี่ยมเป็น ก็จะได้ว่า EF ยาว และ BF ยาว เพราะยาวแค่ครึ่งหนึ่งของด้านสี่เหลี่ยม
△BEF และ △HBF
จากสามเหลี่ยมคล้ายเราจะได้ว่า
และนำมาคำนวณต่อได้ว่า
ก็จะได้ว่าเส้นผ่านศูนย์กลางวงกลม
ดังนั้นรัศมีวงกลมจะเป็น
ซึ่งก็ได้คำตอบว่าสี่เหลี่ยมมีเส้นรอบรูปยาวกว่าวงกลม
ที่มาโจทย์